Azərbaycan və Avropa İttifaqı (Aİ) arasında əlaqələr ölkəmiz üçün strateji əhəmiyyət daşıyan siyasi, iqtisadi və enerji sahələrində geniş əməkdaşlıq imkanlarını ehtiva edir. Azərbaycanın zəngin enerji resursları və Aİ-nin bu sahədəki tələbatı iki tərəfi sıx əməkdaşlıq etməyə sövq edir. Həmçinin, Azərbaycan Avropa İttifaqına qonşuluq siyasəti və Şərq Tərəfdaşlığı proqramı çərçivəsində mühüm tərəfdaş olaraq çıxış edir. Bu əlaqələrin ölkəmizə potensial təsirləri həm daxili inkişaf, həm də xarici siyasət baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir.Azərbaycan və Aİ arasında əməkdaşlıq 1991-ci ildə ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra qurulmağa başlamışdır. İlk mühüm addım 1996-cı ildə imzalanan Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişi oldu ki, bu da münasibətlərin hüquqi əsasını yaratdı. Enerji sahəsində əməkdaşlıq, xüsusilə Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəmərinin istifadəyə verilməsi ilə daha da dərinləşdi. Son dövrlərdə isə Azərbaycanın enerji resurslarını Avropa bazarına çıxarmaq üçün həyata keçirdiyi Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi iki tərəf arasındakı münasibətlərin gücləndirilməsinə şərait yaratdı.
Siyasi və İqtisadi Təsirlər
1.İqtisadi İnkişaf və İnvestisiya İmkanları
Aİ ilə əlaqələrin inkişafı, Azərbaycanın iqtisadiyyatına yeni investisiyaların cəlb edilməsi üçün əlverişli şərait yaradır. Avropa İttifaqının iri şirkətləri Azərbaycanın enerji və qeyri-enerji sektoruna investisiya qoyuluşunda maraqlıdır. Bu əməkdaşlıq, ölkəmizin infrastrukturunu inkişaf etdirməyə, texnologiya transferinə və yerli sənayelərin gücləndirilməsinə töhfə verir.
2.İnteqrasiya və Daxili İslahatların sürətləndirilməsi
Avropa İttifaqı ilə yaxınlaşma Azərbaycan üçün Avropa standartlarına uyğun islahatların həyata keçirilməsi üçün stimul rolunu oynayır. Bu islahatlar qanunvericilik, idarəetmə, vətəndaş cəmiyyəti, insan hüquqları kimi sahələrdə həyata keçirilə bilər. Belə bir inteqrasiya cəhdi, ölkəmizin daxili idarəçilik sistemini daha da təkmilləşdirməyə və şəffaflığı artırmağa kömək edə bilər.
3.Təhlükəsizlik və Siyasi Stabilitetin Güclənməsi
Azərbaycan Aİ ilə əlaqələrini genişləndirməklə, regional təhlükəsizliyi təmin etmək üçün dəstəyi təmin edir. Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlıq, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllində, regiondakı sabitliyin qorunmasında və sülh proseslərinin inkişafında vacib rol oynaya bilər. Eyni zamanda, Aİ ilə yaxın əlaqələr, Azərbaycanın regional mövqeyini gücləndirir və ölkəmizin beynəlxalq arenada nüfuzunu artırır.
4.Sosial İnkişaf və İnsan Kapitalının Gücləndirilməsi
Azərbaycan-Aİ əməkdaşlığı, təhsil, elm, mədəniyyət və digər sosial sahələrdə də geniş imkanlar yaradır. Tələbə və mütəxəssis mübadilələri, Azərbaycan gənclərinin Avropanın təhsil və təcrübə proqramlarına qatılmaları üçün əlverişli şərait yaradır. Bu əməkdaşlıq sayəsində ölkəmizdə insan kapitalı güclənir, peşəkar və təhsilli kadrların sayı artır.
Azərbaycanın enerji resursları, xüsusilə neft və təbii qaz, Aİ ilə əlaqələrin mühüm komponentini təşkil edir. Avropanın enerji təhlükəsizliyində Azərbaycanın rolu Cənub Qaz Dəhlizi layihəsi ilə daha da önəmli olmuşdur. Bu əməkdaşlıq ölkəmizin iqtisadiyyatına böyük miqdarda gəlir gətirir və Azərbaycanın strateji mövqeyini gücləndirir. Enerji sahəsində əməkdaşlıq həm də ölkəmizin beynəlxalq arenada etibarlı tərəfdaş kimi imicini formalaşdırır.
Azərbaycan və Avropa İttifaqı arasındakı əlaqələr ölkəmiz üçün həm iqtisadi, həm də siyasi baxımdan önəmli perspektivlər vəd edir. Aİ ilə əməkdaşlıq Azərbaycanın daxili islahatlarını sürətləndirməyə, xarici siyasətini diversifikasiya etməyə və beynəlxalq səviyyədə nüfuzunu artırmağa kömək edir. Uzunmüddətli perspektivdə, bu əlaqələrin Azərbaycan iqtisadiyyatına, təhlükəsizliyinə və insan kapitalının inkişafına müsbət təsirləri olacaqdır. Avropa İttifaqı ilə əlaqələrin davam etdirilməsi və dərinləşdirilməsi, Azərbaycanın beynəlxalq arenada mövqeyini gücləndirərək, ölkəmizə yeni imkanlar aça bilər.
Əlibəyli Dostuxanım
Azərbaycan Universiteti
