Fransanın Azərbaycana qarşı yürütdüyü anti-Azərbaycan siyasəti, müxtəlif tarixi, geosiyasi və iqtisadi maraqlara əsaslanır. Bu siyasətin əsas məqsədləri aşağıdakılardır
Fransa tarixən Ermənistanla yaxın münasibətlərə malikdir, bu ölkə ilə sıx siyasi, mədəni və diaspora əlaqələri var. Fransada güclü erməni diasporası mövcuddur və bu diasporanın təzyiqi Fransanın xarici siyasətində Ermənistanın maraqlarını müdafiə etməyə təkan verir. Bu, xüsusən Qarabağ münaqişəsi və Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərində özünü göstərdi, Fransa parlamentində Azərbaycana qarşı zidd qərarlar qəbul edilir ve müxtəlif cür siyasi təzyiqlər etməyə çalışırdılar,burada Erməni diasporasının böyük rolu oldu.
Qafqazda Təsir Gücünü Artırmaq: Fransa Cənubi Qafqaz regionunda öz təsirini genişləndirməyə çalışır. Fransa Avropa İttifaqının əsas üzvlərindən biri kimi bu bölgədə Rusiyanın və Türkiyənin təsirinə qarşı balans yaratmağa çalışır. Azərbaycanın enerji resursları və geostrateji mövqeyi də bu siyasətdə önəmli rol oynayır.
Enerji Maraqları: Azərbaycan zəngin neft və qaz ehtiyatlarına malikdir və bu, Avropa üçün enerji mənbəyidir enerjiyə olan ehtiyyac Rusiya-Ukraniya müharibəsinin başlanmasıyla Avropda dahada kəskinləşdi və Avropa ölkələri yeni enerji mənbəyi axtarışına çıxdı burda Azərbaycan ən ideal enerji mənbəyidir. Fransa Azərbaycanın enerji resurslarına çıxışı təmin etmək istəyir, lakin eyni zamanda bu sahədəki rəqabəti də nəzərə alaraq, enerji strategiyalarını balanslaşdırmağa çalışır.
İnsan Haqları və Demokratiya İddiaları: Fransa rəsmi olaraq insan haqları və demokratiyanı müdafiə edən ölkə olsada insan hüquqlarının pozuntusu ən çox elə bu ölkədə yaşanır buna misal olaraq Fransada baş vermiş geniş miqyaslı sarı jiletlilər adlanan hərəkatı qeyd etmək olar burada çox saylı aksiya iştirakçısı döyülüb və həps olunmuşdur. Azərbaycanın daxili siyasəti, mətbuat azadlığı və insan haqları ilə bağlı məsələlərdə Fransa tənqidçi mövqe sərgiləyir. Lakin, bu mövqe bəzən geosiyasi maraqlarla örtülü şəkildə də həyata keçirilir.
Fransanın Azərbaycana qarşı siyasəti mürəkkəb və çoxşaxəlidir,əsasən bu siyasətin arxasında milli-mənəvi, dini,tarixi , həm də geosiyasi amillər ön plana çıxır . Fransanın anti-Azərbaycan siyasəti özünü 2-ci Qarabağ müharibəsi zamanında açıq aydın göstərdi. Bu bir mənalı olmayan siyasət Fransa-Azərbaycan əlaqələrinə ağır zərbə endirdi.
Azadlı Rəsul
Azərbaycan Universiteti, İctimai Elmlər fakültəsi
