1. Qazaxda ikitərəfli görüşdən sonra baş verənlər gözlənilən olsa da, anlaşılan deyildi, çünki proseslərdə daim destruktiv mövqedə duran İrəvan üçün sınaq anı – üç ildir ki, neqativ rənglərdə davam edirdi.
Amma Qazax görüşü üç dünyəvi mərkəzin bir lokal mərkəzlə əvəz edilə biləcəyi təcrübəsi üçün mühüm qənaətlər yaratdı.
2. İlham Əliyevin “İstəsək, bir gündə Zəngəzur yolu və s.” açıqlaması real politik baxımdan Ermənistanda olduqca tez və isti-isti oxundu, çünki 3 ilin bilançosunda Ermənistanın aktivində 5-ə yaxın məğlubedilmiş akt vardı.
3. Azərbaycan üç il ərzində Ermənistanın faktiki müttəfiqlərini nominallaşdırdı və onu meydanda tək qoydu.
4. Fransa silahları veriləsə də gücü, texniki imkanları qaneedici olmadığı üçün müharibə səbəbi ola biləcəyi ehtimalı İrəvanda qış ayında hər kəsi üşəndirdi, Əliyev o silahılarla da bağlı qapalı mesajını açıq verdi.
5. Rusiya Ukraynanın ək-hücumlarının “yedi” və üstünlüyü qismən də olsa, ələ keçirdi, Yaxın Şərq “xonçada” hədiyyəsini qəbul edən Moskvanın üzü Kiyevdən mütləq Qafqaza – məhz İrəvana, Paşinyanla məşhər haqq-hesabına dönəcəyi yəqinləşməkdədir.
Bəs, İrəvana lokal mənada kim dəstək olacaq?
Türkiyə və Azərbaycan, Paşinyan bunu daha tez anladı.
6. İran da “Zəngəzur qırmızı xəttimizdir” deyərək, onu aldatdı və “yağlı tikə”ni öz ərazisinə salaraq kiçik müttəfiqini oyudankənar duruma saldı. Bu, İrəvanda indi daha dəhşətli görünür.
7. Azərbaycan Qarabağda seçkilə keçirəcək, həm də müstəqllik dövrünün ilk seçkisini, bu seçki Ermənistanda bəlli qüvvələrin tabutuna vurulmuş son mismar olacaq ki, hər iki tərəf üçün yeni bir münasibətin başlanması hadisəsidir.
8. Azərbaycan indi Qarabağda, dünən prezidentin dediyi kimi isə, sabah Qərbi Azərbaycanda olmağı hədəfləyirlər.
Bütün hallarda Azərbaycan Ora qayıdacaq, Ermənistan hesab edir və ya etməlidir ki, onlar əllərində silahla dönməkdənsə, cibindəki puluyla dönsə, daha yaxşı olar.
Əziz Əlibəyli
